Het meest geschikte moment is wanneer er een werkgroep kan worden samengesteld. De werkgroep bestaat bij voorkeur minimaal uit een vertegenwoordiging van de gemeente, actieve buurtbewoners en eventueel adviseurs. Wie er het proces leidt, verschilt per buurt. De netbeheerder, woningcorporatie(s), utiliteitsgebouwen en energiecoaches worden gedurende het proces erbij betrokken. Als er in de buurt nog geen buurtbewoners actief zijn, dan kunnen BuurtWarmteWijzer-professionals je helpen om deze op te zetten.

Het traject van de BuurtWarmteWijzer duurt circa 6 tot 24 maanden, afhankelijk van de complexiteit van de opgave en de capaciteit en vaardigheden van de werkgroep.

De warmteoplossingen bij de BuurtWarmteWijzer bestaan uit een combinatie tussen een warmtetechniek én een isolatieniveau (en daarbij alle benodigdheden zoals een afgiftesysteem, ventilatiesysteem etc.). De isolatieniveaus worden aangeduid met een label G t/m A+. De warmtetechnieken die in de BuurtWarmteWijzer beschikbaar gesteld kunnen worden zijn: HR-ketel ((aardgas,) groengas of waterstof), biomassa palletkachel, hybride warmtepomp ((aardgas,) groengas of waterstof), bodemwarmtepomp, luchtwarmtepomp, PVT-warmtepomp, HT-warmtepomp, HT-warmtenet, MT-warmtenet, (Z)LT-warmtenet. Daarnaast wordt in de app aan bewoners gevraagd om de aanwezigheid van eventuele bijverwarmingstechnieken. Indien deze aanwezig zijn, worden deze meegenomen in de berekeningen.

Draagvlak onder de bewoners voor een warmtenet is essentieel voor het succes ervan. Verschillende factoren zijn van belang voor het verkrijgen van draagvlak voor warmtenetten onder bewoners. In de planvorming naar een warmtenet moeten bewoners vertrouwen krijgen in de betrokken partijen. Ook willen ze invloed kunnen uitoefenen op de uitkomst van het proces. Andere belangrijke factoren die draagvlak vergroten zijn kennis bij de bewoners om de keuze voor een warmtenet te kunnen maken, aansluiting kunnen vinden bij persoonlijke waardes en (uiteraard) inzicht in het financiële plaatje. De BuurtWarmteWijzer heeft deze factoren verwerkt in zijn aanpak. De bewoner krijgt de keuzevrijheid om al of niet te kiezen voor een warmtenet. Bij deze keuze is duidelijk hoe het warmtenet zich verhoudt t.o.v. alle alternatieven voor duurzame warmte. Het COLONY-model biedt mogelijkheden om voor allerlei verschillende typen warmtenetten uit te rekenen of een warmtenet een financieel kansrijke optie is voor bewoners.

In een fictief chat-gesprek met een lid van de werkgroep wordt de bewoner door drie vragenrondes geleid. Na elke ronde krijgt de bewoner inzichten over de woning en het eigen energiegebruik én krijgt de bewoner een medaille, van brons naar zilver en naar goud. Tijdens de vragenrondes worden om drie verschillende soorten gegevens gevraagd:

• over de woning zelf: hoeverre is de woning geïsoleerd en hoe wordt het geventileerd?
• over het energieverbruik: wat is je energieverbruik en hoe gebruik je de woning.
• over wat het huishouden belangrijke aspecten vindt van de warmtetransitie

De vragen die de BuurtWarmteWijzer stelt in de app, zijn specifiek afgesteld op de berekeningen die de werkgroep in de vervolgstap ermee maakt. Daarom is het overnemen van data uit andere enquêtes geen vervanging van de BuurtWarmteWijzer-app. Wel geldt dat als bewoners al in een eerdere enquête vragen beantwoord hebben, bewoners ook sneller en gemakkelijker de vragen in de BWW-app kunnen invullen. Daarnaast kan in overleg besloten worden om extra verzamelde data toe te voegen aan de BuurtWarmteWijzer-database en deze lagen beschikbaar te stellen in het COLONY-model voor de werkgroep. Vabi-data van woningcorporaties kunnen ook ingeladen worden in de BuurtWarmteWijzer database. Hiervoor heeft de BuurtWarmteWijzer een speciaal format voor ontwikkeld.

De BuurtWarmteWijzer wordt jaarlijks uitgebreid met nieuwe functionaliteiten en wordt jaarlijks bijgewerkt met beschikbare open data en kengetallen. Prijsontwikkelingen op het gebied van energie, bouw- en installatie, CO2-emissiekentallen, belastingen, subsidies etc. worden hierin meegenomen. Inschattingen worden verbeterd door patronen te vinden in de geanonimiseerde data van bewoners uit alle BuurtWarmteWijzer-trajecten. Daarnaast wordt het BuurtWarmteWijzer handboek verrijkt met lessen uit alle BuurtWarmteWijzer trajecten. Zo maken we het mogelijk dat alle BuurtWarmteWijzer gebruikers direct elkaars lessen in de praktijk kunnen toepassen.

De BuurtWarmteWijzer noemen we bewust een aanpak. Daar hoort tooling bij, maar ook een communicatieplan dat is afgestemd op de bewoners van de buurt. Het verdient aanbeveling de bewoners eerst warm te maken voor het thema aardgasvrij (of nog beter: duurzaam verwarmen) en daarna vragen mee te doen via de BWW-app. De communicatie hierover dient aan te sluiten op de belevingswereld van de bewoners, dus het is goed om je eerst te oriënteren wat er onder de bewoners leeft. Het handboek biedt diverse tips en materiaal. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de inpassing op de website van de gemeente of bewonersinitiatief, raamposters, timing van bewonersavonden, met de bakfiets de buurt in en persoonlijke gesprekken voeren, etc.

Er zijn verschillende parameters in het rekenmodel (COLONY) van de BuurtWarmteWijzer die rekening houden met de beperkte verduurzamingsmogelijkheden voor monumenten. Dit is in overleg met De Groene Grachten gedaan. Uiteraard is het wel goed om te weten welke verblijfsobjecten een monumentale status hebben. De BuurtWarmteWijzer laadt automatisch de rijksmonumenten en de algemeen bekende gemeentelijke monumenten in. Overige gemeentelijke monumenten en bijzondere bebouwing kunnen geüpload worden in de modellen. De gemeente heeft veelal een lijst hiervan beschikbaar.

Bij het samenstellen van het buurtmodel in COLONY worden verschillende openbare databases geraadpleegd zoals die van CBS, Kadaster, TU Delft, RVO, PBL etc.. Een deel wordt gecorrigeerd naar locatie (o.b.v. bijvoorbeeld weergegevens).Verder houden we voorspellingen aan van bijvoorbeeld KEV voor de energieprijzen. Andere kengetallen halen we uit (wetenschappelijke) onderzoeken bijvoorbeeld van TU Delft, TNO, CE Delft en Milieu Centraal. Onzekerheden zitten in inschattingen van de woning (isolatieniveau), gedrag en toekomstige ontwikkelingen in bijvoorbeeld bouw- en energieprijzen. Bewoners kunnen de woning data verbeteren en aanvullen. En met de warmteverkenningen in COLONY kan je toetsen wat voor effect veranderingen in de toekomst kunnen hebben.

De BuurtWarmteWijzer is erop gericht om tot een gedragen warmteplan met én voor de buurt te komen. De volgende resultaten zijn te verwachten na een traject met de BuurtWarmteWijzer:

• Alle buurtbewoners hebben de mogelijkheid gekregen om mee te bouwen aan het warmteplan.
• Het plan is afgestemd met de netbeheerder, woningcorporatie en met de utiliteitsbouw.
• Elk huishouden is zich bewust van de eigen situatie, heeft zich georiënteerd op passende warmte-oplossingen en heeft eigen voorkeuren aangegeven.
• Collectieve kansen zijn verkend op draagvlak en financiële & technische haalbaarheid. Voor de buurt of/en in kleinere gemeenschappen.
• Met de buurt is een democratische keuze voor de toekomstige energie-infrastructuur gemaakt.

Een WUP is opgesteld en het resultaat kan naar de gemeenteraad en teruggekoppeld worden naar de buurtbewoners.